Cột gỗ ôm tâm và không ôm tâm: Nên chọn loại nào làm nhà gỗ cổ truyền?

Trong nghệ thuật kiến trúc nhà gỗ cổ truyền Việt Nam, cột gỗ đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Không chỉ là thành phần kết cấu chính chịu lực cho toàn bộ công trình, cột gỗ còn mang giá trị thẩm mỹ và văn hóa sâu sắc. Bạn có biết rằng mỗi cây cột trong ngôi nhà cổ đều ẩn chứa cả một câu chuyện về kỹ thuật, nghệ thuật và triết lý sống của người xưa?

Khi tìm hiểu về cột gỗ, bạn sẽ thường xuyên nghe đến hai khái niệm: cột gỗ ôm tâm và cột gỗ không ôm tâm. Sự lựa chọn giữa hai loại cột này không đơn thuần là vấn đề kỹ thuật mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ, độ bền và vẻ đẹp của công trình. Vậy chúng khác nhau như thế nào? Loại nào phù hợp hơn cho ngôi nhà của bạn?

Hãy cùng Nhà gỗ Hiền Sự khám phá từng loại cột gỗ để hiểu rõ hơn về đặc điểm, ưu nhược điểm và cách lựa chọn phù hợp nhất cho công trình nhà gỗ cổ truyền.

Cột gỗ ôm tâm là gì?

1. Định nghĩa

Cột gỗ ôm tâm là loại cột được xẻ từ thân cây gỗ sao cho phần tâm của cây (còn gọi là lõi gỗ) vẫn nằm ở trung tâm của cột sau khi hoàn thiện. Khi bạn nhìn vào mặt cắt ngang của loại cột này, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy các vòng tròn sinh trưởng (vân gỗ) bao quanh phần tâm gỗ một cách đều đặn, tạo nên hình ảnh đồng tâm đẹp mắt.

Việc giữ nguyên phần tâm của cây trong cột gỗ khiến cho cấu trúc tự nhiên của gỗ được bảo tồn gần như nguyên vẹn. Bạn có thể hình dung đơn giản rằng cột gỗ ôm tâm chính là một phần của thân cây được cắt và chế tác trực tiếp, với rất ít sự can thiệp vào cấu trúc bên trong.

2. Ưu điểm

Giá thành hợp lý hơn là một trong những lý do khiến nhiều người lựa chọn cột gỗ ôm tâm. Do không yêu cầu cây gỗ có đường kính quá lớn và quy trình chế tác đơn giản hơn, chi phí cho loại cột này thường thấp hơn đáng kể. Đây là lựa chọn phù hợp nếu bạn có ngân sách hạn chế nhưng vẫn muốn xây dựng nhà gỗ truyền thống.

Bên cạnh đó, giá trị thẩm mỹ là điểm cộng không thể bỏ qua của cột gỗ ôm tâm. Những đường vân gỗ tự nhiên, đồng tâm tạo nên vẻ đẹp độc đáo, mang đậm tính nghệ thuật. Các nghệ nhân xưa thường ưa chuộng loại cột này trong các công trình đình, chùa, đền, miếu bởi vẻ đẹp truyền thống mà nó mang lại.

3. Nhược điểm

Tuy nhiên, khả năng cong vênh cao là vấn đề lớn nhất của cột gỗ ôm tâm. Phần tâm gỗ thường co ngót không đều so với phần gỗ bên ngoài, dẫn đến hiện tượng nứt nẻ, biến dạng theo thời gian. Bạn có thể dễ dàng nhận thấy những vết nứt dọc theo thân cột trên các công trình cũ có sử dụng cột ôm tâm.

Một yếu tố nữa đáng lưu ý là độ chịu lực có thể kém hơn so với cột không ôm tâm. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những công trình lớn hoặc cần độ bền cao. Nếu bạn đang lên kế hoạch xây dựng một công trình quy mô lớn, hãy cân nhắc kỹ lưỡng về khả năng chịu lực của cột gỗ ôm tâm.

Ngoài ra, người thiếu kinh nghiệm dễ chọn phải gỗ non, có dác dày hoặc chất lượng kém khi lựa chọn cột ôm tâm. Nếu không có con mắt tinh tường để nhận biết, bạn có thể mua phải cột gỗ kém chất lượng mà không hay biết.

Lưu ý khi lựa chọn

Nếu bạn quyết định sử dụng cột gỗ ôm tâm, hãy chú ý những tiêu chí sau:

• Chọn những cây gỗ có dác mỏng

• Tâm khít, không bị rỗng ruột hoặc đục phá bởi côn trùng

• Thân cây thẳng, không bị cong vặn

• Ưu tiên gỗ già, có vân gỗ dày và khít

Cột gỗ không ôm tâm là gì?

1. Định nghĩa

Cột gỗ không ôm tâm, như tên gọi đã gợi ý, là loại cột được xẻ từ thân cây gỗ theo cách loại bỏ hoàn toàn phần tâm gỗ. Khi quan sát mặt cắt ngang của cột, bạn sẽ không thấy tâm gỗ nằm ở trung tâm. Thay vào đó, các đường vân gỗ thường hiện diện dưới dạng đường thẳng hoặc cung tròn không đều.

Để có được cột gỗ không ôm tâm, thợ mộc phải sử dụng những cây gỗ có đường kính lớn, sau đó xẻ cột từ phần gỗ nằm ngoài tâm của thân cây. Đây là kỹ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm cao từ người thợ.

2. Ưu điểm

Khả năng chống cong vênh vượt trội là ưu điểm lớn nhất của cột gỗ không ôm tâm. Do đã loại bỏ phần tâm gỗ - vốn là phần dễ co ngót nhất, cột gỗ không ôm tâm ít bị nứt nẻ hơn đáng kể theo thời gian. Bạn sẽ thấy rõ điều này khi so sánh các công trình cũ sử dụng hai loại cột.

Một điểm cộng quan trọng khác là độ bền và khả năng chịu lực cao hơn. Phần gỗ nằm ngoài tâm thường có mật độ sợi gỗ tốt hơn, tạo nên cấu trúc chắc chắn và bền bỉ. Đây là lý do khiến cột gỗ không ôm tâm thường được ưa chuộng trong các công trình quan trọng, đòi hỏi tuổi thọ cao.

Về mặt chất lượng, cột gỗ không ôm tâm thường được lấy từ phần gỗ già, chất lượng cao của thân cây. Điều này đảm bảo khả năng chống mối mọt và các yếu tố môi trường tốt hơn, góp phần kéo dài tuổi thọ công trình.

3. Nhược điểm

Tuy nhiên, cột gỗ không ôm tâm có giá thành cao hơn đáng kể so với cột ôm tâm. Nguyên nhân chính là do yêu cầu cây gỗ có đường kính lớn và quy trình chế tác phức tạp hơn. Nếu bạn có ngân sách hạn chế, đây có thể là rào cản lớn khi lựa chọn loại cột này.

Về mặt thẩm mỹ, cột gỗ không ôm tâm thường có đường vân gỗ không đều và ít tính nghệ thuật hơn so với cột ôm tâm. Đối với những ai coi trọng vẻ đẹp truyền thống của vân gỗ đồng tâm, đây có thể là một điểm trừ đáng kể.

Một thách thức khác là khả năng cung ứng hạn chế do đòi hỏi cây gỗ có đường kính lớn - vốn ngày càng khan hiếm trong bối cảnh tài nguyên rừng suy giảm. Bạn có thể phải mất nhiều thời gian và công sức để tìm kiếm nguồn cung cấp cột gỗ không ôm tâm chất lượng cao.

Lưu ý khi lựa chọn

Khi quyết định sử dụng cột gỗ không ôm tâm, bạn nên lưu ý:

• Tìm kiếm những nhà cung cấp uy tín, có nguồn gỗ rõ ràng

• Chọn gỗ có đường kính lớn, thân thẳng

• Kiểm tra kỹ các khuyết tật như mắt gỗ, vết nứt

• Ưu tiên gỗ đã được xử lý chống mối mọt

Nên chọn loại cột gỗ nào cho nhà gỗ cổ truyền?

Việc lựa chọn giữa cột gỗ ôm tâm và không ôm tâm phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng các tiêu chí sau:

Ngân sách là yếu tố quan trọng hàng đầu khi lựa chọn. Nếu bạn có điều kiện tài chính hạn chế, cột gỗ ôm tâm có thể là lựa chọn hợp lý. Ngược lại, nếu bạn có điều kiện đầu tư, cột gỗ không ôm tâm sẽ mang lại giá trị bền vững lâu dài.

Về yêu cầu thẩm mỹ, nếu bạn đề cao vẻ đẹp truyền thống với những đường vân gỗ đồng tâm đẹp mắt, cột gỗ ôm tâm sẽ là lựa chọn phù hợp hơn. Tuy nhiên, nếu bạn coi trọng độ bền và độ chịu lực, cột gỗ không ôm tâm sẽ là giải pháp tối ưu.

Đối với quy mô công trình, cột gỗ ôm tâm phù hợp với những công trình nhỏ, ít chịu lực hoặc có tính chất tạm thời. Ngược lại, cột gỗ không ôm tâm là lựa chọn lý tưởng cho những công trình lớn, cần độ bền cao và tuổi thọ dài.

Trong các công trình nhà gỗ cổ truyền hiện đại, nhiều gia chủ đang ngày càng ưu tiên sử dụng cột gỗ không ôm tâm. Họ sẵn sàng đầu tư cao hơn để đảm bảo độ bền và tuổi thọ cho công trình - vốn được xem là tài sản quý giá của gia đình, truyền từ đời này sang đời khác.

Bạn có thể kết hợp cả hai loại cột trong một công trình, tùy thuộc vào vị trí và chức năng của từng cột. Ví dụ, sử dụng cột gỗ không ôm tâm cho các vị trí chịu lực chính, và cột gỗ ôm tâm cho các vị trí phụ hoặc trang trí.

Nhà gỗ Hiền Sự - Đơn vị thiết kế, thi công nhà gỗ cổ truyền uy tín

Hiểu rõ tầm quan trọng của việc lựa chọn cột gỗ phù hợp, Nhà gỗ Hiền Sự tự hào là đơn vị chuyên tư vấn, thiết kế và thi công trọn gói nhà gỗ cổ truyền. Với hơn 15 năm kinh nghiệm trong nghề, chúng tôi đã thực hiện thành công hàng trăm công trình nhà gỗ 3 gian, 5 gian, nhà thờ họ, lầu trà lục giác, bát giác và các công trình tâm linh khác trên khắp cả nước.

Đội ngũ thợ mộc lành nghề của chúng tôi không chỉ am hiểu về kỹ thuật chế tác cột gỗ mà còn nắm vững tinh hoa nghệ thuật kiến trúc cổ truyền Việt Nam. Chúng tôi tự tin có thể tư vấn cho bạn lựa chọn loại cột gỗ phù hợp nhất với công trình và ngân sách của mình.

Bạn đang có dự định xây dựng nhà gỗ truyền thống? Hãy liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn miễn phí!

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ:

  • Cơ sở 1: Xóm 18 Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định

  • Cơ sở 2: Xóm 21 Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định

• Hotline: 0978 357 685

• Email: nhagohiensu@gmail.com

• Website: www.nhagohiensu.vn

Kết luận

Cột gỗ ôm tâm và không ôm tâm đều có những ưu nhược điểm riêng. Cột gỗ ôm tâm nổi bật với giá thành hợp lý và vẻ đẹp truyền thống, nhưng lại có nhược điểm về độ bền và khả năng chống cong vênh. Ngược lại, cột gỗ không ôm tâm vượt trội về độ bền và khả năng chịu lực, nhưng đòi hỏi đầu tư cao hơn và ít mang tính thẩm mỹ truyền thống.

Việc lựa chọn loại cột gỗ nào không chỉ là quyết định kỹ thuật mà còn phản ánh quan điểm và giá trị mà bạn muốn gửi gắm vào công trình. Một ngôi nhà gỗ truyền thống không đơn thuần là nơi ở mà còn là di sản văn hóa, là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại.

Hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ lưỡng, tham khảo ý kiến của chuyên gia và cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Chúc bạn thành công trong việc xây dựng ngôi nhà gỗ truyền thống theo đúng mong muốn và giá trị của mình!

>>> Xem thêm: Vanh gỗ là gì? Cách tính vanh gỗ ra đường kính