Các loại ngói lợp mái nhà gỗ cổ truyền: Vẻ đẹp & Giá trị trường tồn

Bạn đã bao giờ ngước nhìn những mái nhà gỗ cổ truyền Việt Nam và tự hỏi về vẻ đẹp thanh thoát, uyển chuyển của chúng? Mái nhà không chỉ là nơi che mưa, chắn nắng mà còn là linh hồn của kiến trúc nhà gỗ cổ truyền nước ta. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những loại ngói truyền thống đã tạo nên nét đặc trưng đó - nơi hội tụ của nghệ thuật và công năng trong kiến trúc dân tộc.

Mái nhà là yếu tố không thể thiếu góp phần tạo nên dáng vẻ mềm mại, cổ kính của nhà gỗ truyền thống. Vậy hãy cùng Nhà gỗ Hiền Sự tìm hiểu chi tiết về từng loại ngói lợp mái phổ biến nhé!

Ngói Âm Dương

Ngói âm dương là loại ngói được đánh giá cao về cả tính thẩm mỹ lẫn chất lượng. Đúng như tên gọi, chúng luôn đi theo cặp: một viên âm (mặt lõm) và một viên dương (mặt lồi), khi lợp sẽ úp xen kẽ nhau tạo nên một hệ thống vững chắc và hài hòa.

Đặc điểm nổi bật:

• Hình dáng: Thường có hình trụ bo tròn mềm mại

• Chất liệu: Làm từ đất sét nung ở nhiệt độ cao

• Màu sắc: Có thể giữ màu đất nung tự nhiên hoặc được tráng men với đa dạng màu sắc như xanh, vàng, đỏ, ghi, cam

Bạn có biết rằng kết cấu đan xen của ngói âm dương tạo ra những khoảng trống giúp mái nhà thoát nước cực tốt không? Đây chính là bí quyết giúp những ngôi nhà gỗ cổ truyền luôn mát mẻ vào mùa hè và ấm áp khi đông về.

Ưu điểm vượt trội:

Ngói âm dương thường được sử dụng trong các công trình lớn, trang nghiêm như chùa chiền, đình đền, nhà thờ, nhà từ đường, nhà gỗ 3 hoặc 5 gian. Bạn cũng có thể bắt gặp loại ngói này tại các khu du lịch, resort mang phong cách truyền thống.

Ngói Mũi Hài (Ngói Vảy Rồng/Ngói Cánh Sen)

Bạn có thể tưởng tượng hình dáng của ngói mũi hài không? Đầu viên ngói được bo tròn và uốn cong lên trên, giống như mũi chiếc hài thời xưa, vảy rồng hay cánh sen - đó là lý do tại sao nó có nhiều tên gọi khác nhau đấy!

Phân loại chính:

1. Ngói mũi hài đất nung thủ công:

   • Mang màu đỏ gốm đặc trưng

   • Bền đẹp, chịu nước và chịu lửa tốt

   • Theo thời gian sẽ phủ rêu phong tạo vẻ đẹp cổ kính

2. Ngói mũi hài tráng men:

   • Được phủ lớp men bóng bên ngoài

   • Tăng tính thẩm mỹ và hạn chế rêu mốc

   • Có nhiều màu sắc đa dạng hơn

Khi ánh nắng chiếu lên những viên ngói mũi hài tráng men, bạn sẽ thấy chúng lấp lánh như những vảy rồng thực sự! Đây là lý do vì sao chúng còn được gọi là ngói vảy rồng.

Ưu điểm và nhược điểm:

Ưu điểm:

• Không hấp thụ nhiệt nhiều, giúp nhà mát mẻ vào mùa hè

• Khả năng phản xạ ánh sáng tốt

• Độ bền cao, kháng lửa và chịu được tác động của thời tiết

• Mẫu mã và kiểu dáng đẹp, tính thẩm mỹ cao

Nhược điểm:

• Không thích hợp với những mái có độ dốc thấp

• Kỹ thuật lợp yêu cầu người thợ có kinh nghiệm

Bạn có thể dễ dàng bắt gặp ngói mũi hài trên mái của các ngôi nhà gỗ cổ, nhà thờ, đền chùa khắp mọi miền đất nước.

Ngói Vảy Cá

Nếu bạn yêu thích sự mềm mại và uyển chuyển, ngói vảy cá chính là lựa chọn tuyệt vời. Lấy cảm hứng từ các lớp vảy cá xếp chồng lên nhau, loại ngói này tạo nên một mái nhà đồng đều và thanh thoát.

Đặc điểm nổi bật:

• Làm từ đất sét nung ở nhiệt độ cao

• Có thể tráng men hoặc không tráng men

• Thiết kế mỏng hơn so với ngói âm dương

Khi mưa rơi xuống mái ngói vảy cá, nước sẽ trôi nhanh chóng từ viên này sang viên khác, giống như cách nước chảy trên vảy cá thực sự. Đây là một thiết kế thông minh của ông cha ta từ hàng trăm năm trước!

Ưu điểm:

• Thiết kế cong mềm mại, tạo nét đẹp cổ điển lôi cuốn

• Dễ dàng thoát nước mưa nhanh chóng

• Trọng lượng nhẹ hơn so với một số loại ngói truyền thống khác

• Giảm tải trọng cho mái nhà

• Độ bền cao, chống chịu tốt với thời tiết

Nhược điểm:

• Màu sắc có thể không đồng đều hoàn toàn (đối với loại không tráng men)

• Dễ dính rêu mốc nếu không được xử lý đúng cách

Ngói vảy cá phù hợp với cả công trình cổ kính như nhà cổ, đền chùa, nhà thờ, lăng tẩm, và cả những công trình hiện đại mang phong cách cổ điển. Sự linh hoạt này khiến nó trở thành lựa chọn phổ biến hiện nay.

Ngói Liệt (Ngói Chữ Thọ/Ngói Chiếu/Ngói Màn)

Ngói liệt có thể không nổi bật như các loại ngói khác, nhưng nó lại đóng vai trò quan trọng không kém. Đây là loại ngói lợp lót trên mái nhà gỗ, có hình chữ nhật, tạo nền móng vững chắc cho các loại ngói trang trí bên trên.

Đặc điểm nổi bật:

• Hình dáng: Chữ nhật phẳng

• Một mặt thường có hình chữ thọ truyền thống lật úp vào phía trong mái nhà

• Mặt còn lại phẳng và nhám lật ngửa lên để dán hoặc lợp các loại ngói trang trí khác

Bạn có biết tại sao ngói liệt còn được gọi là ngói chữ thọ không? Đó là vì mặt trong của ngói thường có hoa văn hình chữ "thọ" (寿) - biểu tượng của sự trường thọ, mang ý nghĩa cầu mong cho ngôi nhà và gia chủ bền vững với thời gian.

Ưu điểm:

• Tăng tính chống thấm cho mái nhà

• Làm phẳng và tạo mặt bằng tốt để lợp các loại ngói trang trí khác

• Có khả năng chống nóng, cách nhiệt hiệu quả

• Tăng độ bền cho công trình theo thời gian

Nhược điểm:

• Do thiết kế mỏng, có thể dễ bị tốc mái khi mưa bão nếu không lợp nhiều lớp

• Yêu cầu thi công đúng kỹ thuật

• Chi phí có thể cao hơn một số loại ngói khác do cần lợp nhiều lớp

Ngói liệt thường được dùng để lợp lót cho các công trình rui mè gỗ như nhà cổ, nhà gỗ, đình, chùa, từ đường. Nó là nền tảng quan trọng cho vẻ đẹp bền vững của mái nhà.

Lời khuyên khi lựa chọn ngói lợp mái nhà gỗ

Bạn đang phân vân không biết nên chọn loại ngói nào cho ngôi nhà gỗ truyền thống của mình? Hãy cân nhắc những yếu tố sau:

1. Xác định phong cách kiến trúc:

• Muốn sự trang nghiêm, cổ kính tột độ? Ngói âm dương là lựa chọn số một

• Thích vẻ mềm mại, duyên dáng? Ngói mũi hài hoặc ngói vảy cá sẽ phù hợp

• Ngói liệt là lớp nền quan trọng cho bất kỳ mái nhà gỗ cổ truyền nào

2. Cân nhắc ngân sách:

• Ngói thủ công, đặc biệt là ngói âm dương tráng men, thường có chi phí cao hơn

• Cần tính toán tổng thể chi phí vật liệu và thi công

3. Đánh giá điều kiện thời tiết:

• Hầu hết các loại ngói truyền thống đều bền bỉ

• Nếu ở vùng có gió bão lớn, cần đặc biệt chú ý đến kỹ thuật lợp

• Đảm bảo độ chắc chắn của từng viên ngói

4. Tham khảo ý kiến chuyên gia:

• Nên tham khảo kiến trúc sư chuyên về nhà gỗ cổ truyền

• Hoặc thợ lợp ngói có kinh nghiệm để được tư vấn chi tiết

• Họ có thể đánh giá độ dốc mái, kết cấu khung gỗ để đưa ra lựa chọn tối ưu

Hãy nhớ rằng, không có loại ngói "tốt nhất" tuyệt đối, mà chỉ có loại ngói "phù hợp nhất" với từng công trình cụ thể của bạn!

Đơn vị thi công nhà gỗ cổ truyền uy tín

Nhà gỗ Hiền Sự là đơn vị tư vấn, thiết kế và thi công trọn gói nhà gỗ cổ truyền với gần 20 năm kinh nghiệm trong ngành. Chúng tôi chuyên thực hiện các công trình:

• Nhà gỗ cổ truyền 3 gian, 5 gian

• Nhà thờ họ

• Lầu trà lục giác, bát giác

• Các công trình tâm linh khác

Khi đến với Nhà gỗ Hiền Sự, bạn sẽ được tư vấn cụ thể về loại ngói phù hợp nhất cho công trình của mình, hoặc chúng tôi sẽ thi công theo yêu cầu riêng của bạn.

Bạn muốn sở hữu một ngôi nhà gỗ cổ truyền đẹp và bền vững? Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn miễn phí!

Thông tin liên hệ:

• Địa chỉ:

  • Cơ sở 1: Xóm 18 Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định

  • Cơ sở 2: Xóm 21 Hải Anh, Hải Hậu, Nam Định

• Hotline: 0978 357 685

• Website: www.nhagohiensu.vn

Kết luận

Ngói lợp mái nhà gỗ cổ truyền không chỉ đơn thuần là vật liệu xây dựng, mà còn là di sản văn hóa, là tinh hoa nghệ thuật kiến trúc dân tộc được gìn giữ qua bao thế hệ. Mỗi viên ngói là một minh chứng cho sự tinh tế và thông thái của ông cha ta trong việc tạo nên những công trình vừa đẹp, vừa bền, vừa thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới gió mùa.

Khi ngước nhìn những mái ngói rêu phong của đình chùa, của nhà cổ, bạn sẽ thấy chúng không chỉ uốn lượn mềm mại như những con sóng, mà còn kể câu chuyện về một thời kỳ kiến trúc huy hoàng, nơi mỗi viên ngói đều được tạo ra bằng đôi bàn tay khéo léo và tâm hồn nghệ thuật của người thợ.

Trong bối cảnh hiện đại hóa như hiện nay, việc lựa chọn và bảo tồn những loại ngói truyền thống là cách chúng ta trân trọng quá khứ đồng thời nuôi dưỡng tương lai. Bởi vì, đằng sau mỗi viên ngói là cả một nền văn hóa, một bản sắc dân tộc đang chờ được kể lại và lan tỏa.

Bạn đã sẵn sàng để đưa những viên ngói cổ truyền vào công trình của mình, góp phần gìn giữ nét đẹp kiến trúc dân tộc chưa?

>>> Xem thêm:

Len đá chân cửa nhà gỗ cổ truyền: Nét đẹp vĩnh cửu & Ý nghĩa sâu sắc

Chân tảng đá kê cột nhà gỗ cổ truyền